Amaç: Sodyum kısıtlaması hipertansiyonlu hasta yönetiminde önemli bir yer tutmakla birlikte bu hastaların tuz kısıtlamasına uyumları konusunda yapılan çalışmalar sınırlıdır. Bu çalışmada kişilerin, besinlerin tuz içeriklerine ilişkin bilgileri ile o besinleri tüketmeleri arasındaki uyum ve hipertansif bireylerin uyumlarının farklı olup olmadığı araştırılmıştır.

Yöntem: Olgu kontrol olarak planlanan çalışmamıza 223 kişi katılmıştır. Olgu grubu Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Kardiyoloji polikliniğine başvuran hipertansiyonlu hastalar, kontrol grubu ise aynı tarihlerde Kardiyoloji polikliniğine başka nedenlerle başvuran ve tuz kısıtlaması önerilmeyen hastalar ve yakınları arasından seçilmiştir. Araştırmacılar tarafından hazırlanan 30 soruluk bir anket ile katılımcıların belli besinler için tuz içeriklerini bilme ve kullanma düzeyleri araştırılmıştır. Tuz içeriği az olarak bilinen besinlerin ortaçok kullanılması, tuz içeriği orta-çok olarak bilinen besinlerin ise az kullanılması uyumluluk, tuz içeriği orta-çok olanların orta-çok, az olanların az kullanılması ise uyumsuzluk olarak nitelendirilmiştir. Uyumluluk durumunda 1 puan uyumsuzluk durumunda ise 0 puan verilerek genel uyum puanı hesaplanmıştır. Veriler SPSS for Windows 15 veri tabanına girilerek, istatistiksel analizlerde ki kare ve t testi kullanılmıştır. P<0,05 anlamlı olarak kabul edilmiştir.

Bulgular: Katılımcıların ortalama yaşı 44,5±12,3 olup, 83’ü (%37,2) kadın, 152’si (%68,2) evli ve 110’u (%49,3) üniversite mezunu idi. Olguların 212’sinin (%95,1) sağlık güvencesi mevcuttu. Tüm katılımcıların tuz içeriği bilgisine uygun kullandıkları ilk üç besin meyveler (%69,5), midye (62,8) ve hazır çorba (%61,0) iken; bilgi ve tüketim uyumsuzluğunda ilk üç sırada peynir (%71), ekmek (%69,5), irmik ve tereyağı (%62,8) bulunmaktaydı. Katılımcıların tüm besin maddelerinin tuz oranları hakkındaki bilgileri ile bunları kullanmaları arasındaki uyuma göre hesaplanan genel uyum puanları dikkate alındığında; kadınların besinlerin tuz içeriklerini bilmeleri ve bu besinleri tüketmeleri arasındaki uyumları (15,0±4,3) erkeklere (13,4±4,2) göre daha fazlaydı (t=2,636; p=0,009). Olgu ve kontrol grupları karşılaştırıldığında ise olgu grubunun (14,6±4,6) kontrol grubuna (13,4 ±3,9) göre daha uyumlu olduğu gözlendi (t=2,109; p=0,036).

Sonuç: Çalışmamızda bireylerin genel olarak besinlerin tuz değeri hakkındaki bilgileri ile bu besinleri tüketme konusundaki davranışları arasındaki uyum düşük olmakla birlikte hipertansiyonu olan bireylerin uyumunun hipertansiyonu olmayanlara göre daha yüksek olduğu gözlenmiştir.

Anahtar Kelimeler: Sofra tuzu, hasta uyumu, hipertansiyon